برسی نقش امام در تحولات انقلاب و پیشبرد آن

1.ریشه های مبارزه مردمی با نظام های استبدادی پیش از سال 41:

1-نهضت مشروطه که جمعی از علما و روشن فکران  محدوده اختیارات شاه را محدود کردند.

مهمترین نتیجه نهضت مشروطه ایجاد مجلسی با نام مجلس شورای ملی که وظایف زیر را به عهده داشت:

{کامل شود}

2-ملی شدن صنعت نفت در دولت دکتر مصدق.

 این اتفاق باعث فرار شاه به روم شد(1331-1332) و در نهایت با کودتای 28 مرداد دکتر مصدق برکنار شد.

* مهم ترین احزب و گروهای این دوره:

1-حزب توده.

2-نهضت آزادی:که در سال1339 توسط دکتر صحابی،آیت الله طالقانی و مهندس بازرگان تأسیس شد.

3-فداییان اسلام(به رهبری نواب صفوی)

2.مبارزات در سالهای 41-56:

در این دوره ی تاریخی(41-57)شاکله ی انقلاب شکل گرفت و نقش امام خمینی آرام آرام به عنوان مرجع و رهبر مبارزات مردمی علیه حکومت شاه  بیش از پیش مطرح شد.

ایشان در این دوره اتاق فکری را با آیت الله مرعشی نجفی و آیت الله شریعت مداری و آیت الله گلپایگانی تشکیل میدهند.

حوادث و رویداد های انقلاب در این دوره:

در سال41 با مطرح شدن برگذاری رفراندم در مورد اصول انقلاب انقلاب شاه و ملت(انقلاب سفید) امام خمینی با انتشار بیانیه ای این رفراندم را غیر قانونی خوانده و آن را اجباری نامید نهضت آزادی و حوزه علمیه قم  نیز با برگذاری تجمعی در روز ۲ فروردین ۱۳۴۲ در فیضیه این رفراندم را تحریم وبا آن مخالفت کردند.مأموران رژیم با حمله به آن تجمع،مردم و سخنران(آیت الله میلانی) را مورد ضرب و شتم قرار دادند.

بعد از این حادثه سید محسن حکیم(از علمای عراق) طی اعلامیه ای از علمای ایران برای مهاجرت به عراق دعوت کرد.

دربار وشاه از این دعوت حمایت کرد.

امام خمینی نیز احساس خطر کرده با پخش اعلامیه ای مخالفت خود را اعلام کرد و گفت «اگر شه حسن نیت دارد باید مسببین حادٍثه فیضیه را دستگیر کند»

*اصول انقلاب سفید:

- اصلاحات ارضی

 - ملی کردن جنگل‌ها و مراتع 

 - فروش سهام کارخانه‌های دولتی به عنوان پشتوانه اصلاحات ارضی،

 - سهیم کردن کارگران در منافع کارگاه‌های تولیدی و صنعتی،

 - اصلاح قانون انتخابات به منظور دادن حق رای به زنان،

 - ایجاد سپاه دانش

اواخر سال 41 بستر ساز اتفاقات مهمی بود که در سال 42 اتفاق افتاد.

امام خمینی محرم را بهترین رسانه برای افشا گری علیه رژیم میدانست از این رو از قبل از محرم سال 42 برنامه ریزی انجام داد تا مجالس عزاداری در تمام شهر ها به بلندگویی علیه اقدامات دربار و حکومت تبدیل شود

از جمله این اقدامات(انقلاب منبر):

1-اعظام طلاب و روحانیون به شهر ها و حتی کشور های مجاور(کویت،بحرین و...)

2-دعوت از علما،وعاظ،مداحان و هیأت برای روشنگری در مجالس سوگواری و پیوند عاشورا با حادثه فیضیه

3-پخش اعلامیه و دعوت صریح

عاشورا42:

امام در خرداد 42 در اجتماع عزاداران حسینی در مدرسه فیضیه سخنرانی کردند و مخاطبشان را شاه قرار دادند.

این سخنرانی موجب دستگیری چند تن از مخالفان شاه و روحانیون ودر نهایت امام خمینی (در شب15 خرداد )شد

با پخش شدن خبر دستگیری امام درشهر های قم و تهران مردم به خیابان ها ریخته و تضاهرات کردند.

یکی از مهمترین وقایع آن دوران هم به گلوله بستن مردم کفن پوش قزوین در 15 خرداد بود که مجالس ترحیم و بزرگداشتان در شهر های  مختلف منبری شد برای تبلیغ علیه شاه.

*این اعتراضات موجب برکناری اسدالله اعلم و انتخواب حسن علی منصور توسط شاه وباز گشت امام به خانه خود در قم بود.

در واقع جرقه های نخستین انقلاب در سال 42 خورده و رفته رفته انقلاب توسط مردم و رهبری امام گسترش پیدا کرد.

سال 42-56:

بعد از سفر شاه به آمریکا در دولت حسن علی منصور مجلس سنای ایران ومجلس شورای ملی با فشار دولت آمریکا لایحه کاپیتولاسیون(مصونیت مستشاران امریکایی) را تصویب کردند.

باتصویب کاپیتولاسیون و مطلع شدن امام خمینی از جزئییات طرح کاپیتولاسیون(با خواندن متن مذاکرات در باره این طرح در مجلس ملی) ایشان با آگاهی از این طرح با فرستادن تلگراف به علمای سایر شهر ها و دعوت به تشکیل جلسه با علماء خواستند در این باره در 4 آبان ماه در منزل خود جلسه ای تشکیل دهند،که در بار با فرستادن پیکی،ایشان را از درگیر شدن با آمریکا بر هزر داشته و حتی خطرناک تر از درگیر شدن با شاه دانستند

سر انجام امام در صبح 4 آبان در نطقی بسیار تند اعتراض خود را نسبت به این لایحه اعلام و مردم را از پیامد های آن مطلع ساختند.

با این سخنرانی سر انجام رژیم در 13 آبان امام را شبانه از قم به تهران انتقال داده و از آنجا با هواپیمای c-130 به ترکیه تبعید کرد.

با تبعید ایشان آقامصطفی خمینی به اطلاع رسانی به مردم پرداختند و به دیدار مراجع برای چاره جویی رفتند در نهایت ایشان نیز دستگیر شدند  علما و رحانیون نیز با واکنش و اعتراض به تبعید امام و دستگیری آقامصطفی بیانیه هایی دادند

باتوجه به فضای موجود در ترکیه(حکومت لائیک) امام امکان ارتباط کمتری با خارج و مبارزین داشتند و در مدت اقامت در ترکیه بیشتر به نوشتن(نوشتن کتاب تحریر الوسیله) و مباحثه میپرداختند.

بعد از انتشار خبر تبعید امام اعتراضات گسترده ای در شهر های تهران قم و مشهد صورت گرفت عده ای از بازاریان مغازه هارا بستندو ائمه جماعت به نشانه اعتراض در نماز های جماعت حضور نمیافتند.اما رژیم با تجربیات گذشته توانست عمده این اعتراضات را طی مدت 30 روز خاموش کند

تبعید امام در ترکیه 11 ماه به طول انجامید.

تبعید امام به عراق:

روز 13مهر ماه 1344 حضرت امام به همراه فرزندشان آیت الله حاج آقا مصطفى از ترکیه به تبعیدگاه دوم یعنى کشور عراق، اعزام شدند. علل و انگیزه ها از تغییر محل تبعید امام، عمدتاً عبارت بودند از: فشارهاى مداوم جامعه مذهبى و حوزه هاى علمیه و تلاشها و تظاهرات براى آزادى امام، تلاش رژیم شاه براى عادى جلوه دادن اوضاع و اقتدار و ثبات خویش به منظور جلب حمایت بیشتر امریکا، مشکلات امنیتى و روانى دولت ترکیه و افزایش فشارهاى داخلى جامعه مذهبى ترکیه، و از همه مهمتر تصور رژیم شاه از اینکه فضاى ساکت و سیاست ستیزِ آن ایام در حوزه نجف و وضعیت رژیم حاکم بر بغداد خود مانعى براى محدود نمودن فعالیتهاى امام خمینى خواهد بود.

امام در نجف به تدریس درس خارج پرداخت .ایشان با ارسال پیام هایی مردم را به تداوم مبارزه دعوت میکردند عده ای از مبارزین هم با رفت آمد به نجف پیام های امام را به مردم در ایران میرساندند.

با روى کار آمدن حزب بعث (26 تیرماه 1347) در عراق وپس از امضاى موافقت نامه 1975 در الجزایر بین شاه و صدام حسین (معاون وقت رئیس جمهور عراق) شرایط مبارزه برای امام خمینی سخت تر شد۰